“Memur Cumartesi–Pazar Yıllık İzinden Sayılır mı?” Adil Olmayan Bir Uygulamaya Karşı Sert Bir İtiraz
Net konuşalım: Bugünkü yerleşik uygulama memuru cezalandırıyor. Yıllık izin ortasında kalan Cumartesi ve Pazar günleri, memurun izin hanesinden eksiltiliyor. Aynı ülkede, aynı hafta sonu, işçiye “tatil” sayılırken memura “izin”den düşülmesi hangi aklın ürünü? Bu yazı, tam da bu çifte standardı tartışmaya açmak için var. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
Mevzuatın Suskunluğu: 657’nin Boşluğu, Uygulamanın Bedeli
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu yıllık izin süresini sadece “20–30 gün” olarak tanımlar; cumartesi–pazarın yıllık izin hesabındaki konumuna dair tek bir kelime etmez. Bu sessizlik, kurumları pratikte hafta sonlarını “izin”e saymaya sevk ediyor. Sonuç: Memur, fiilen çalışmadığı hafta sonlarında dahi yıllık izin hakkından kaybediyor. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Üstelik aynı Kanun, memurun haftalık çalışma düzeninin cumartesi ve pazar tatil olacak şekilde planlandığını da açıkça söyler. Yani sistem, “hafta sonu zaten tatildir” derken, izin tablosunda bu günleri “harcanmış izin” gibi yazmak çelişkinin ta kendisi. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
İşçiye Var, Memura Yok: Aynı Haftasonu, İki Farklı Hukuk
İşçiler için 4857 sayılı İş Kanunu çok net: Yıllık izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izinden sayılmaz. Nokta. Peki aynı ülkede, kamu görevlisine neden farklı muamele? Bu çelişki, çalışma barışını da kurumsal aidiyeti de zedeliyor. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
“Hafta İçi Resmî Tatiller Düşülür mü?”: Uygulama ve Görüşler
Uygulamada sık rastlanan yorum, yıllık izin aralığının içine denk gelen resmî tatillerin (mesai gününe geliyorsa) memurun izninden düşülmemesi yönünde. Mülga Devlet Personel Başkanlığının (DPB) görüş yazıları bu çizgiyi destekledi; ancak hafta sonlarının izinden sayılması anlayışı aynen sürdü. “Hafta içi resmî tatil düşmez, hafta sonu düşer” kombinasyonu, “tatil tatildir” diyen vicdanı tatmin ediyor mu? :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Kenar Günler Karmaşası: Başlangıç/Bitiş ve Aradaki Hafta Sonu
Bir başka gri alan da şu: İzni Pazartesi başlatıp takip eden hafta Cuma bitirirseniz, iznin içinde kalan hafta sonları çoğu kurumda yıllık izne dahil ediliyor; fakat iznin hemen öncesi veya sonrasındaki hafta sonları genelde eklenmiyor. Kural net değil; kurumdan kuruma değişen “yorum”lar güven vermiyor. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Sendikaların Çıkışı: “İzin İş Günü Üzerinden Hesaplansın”
Sendikalar yıllardır “memur izinleri de iş günü esasıyla hesaplansın” diyor. Kamu-Sen açıkça “Hafta sonu memurun yıllık iznine sayılmamalı” çağrısı yaparken; Hak-Sen de 657’deki boşluğun 1965’ten beri memurun aleyhine uygulandığını belirtiyor. Bu talep, sadece adalet duygusu değil, uluslararası karşılaştırmalarla da destekleniyor. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Provokatif Sorular: Tartışmayı Büyütelim
- Memurun hafta sonu zaten tatil ise, neden “izin kaybı” gibi yazılıyor?
- Aynı kamu hizmetinde işçi–memur ayrımı, dinlenme hakkını neden parçalasın?
- İş Kanunu’ndaki açık koruma, memurun statüsü söz konusu olunca neden susuyor?
- Uygulama birliği olmadan “adil izin” mümkün mü?
- Resmî tatili düşmeyip hafta sonunu düşmek, hangi hukuki ve etik rasyona dayanıyor?
Çözüm Önerisi: Tek Cümlelik Netlik
Çözüm, karmaşık değil. 657’ye eklenecek kısa ve açık bir hükümle “yıllık izinlerin iş günü esasıyla hesaplanacağı” ve “izin süresine rastlayan hafta tatili/ulusal bayram/genel tatil günlerinin izinden sayılmayacağı” yazılır; tartışma biter. İş Kanunu’ndaki netlik, kamuya da taşınır. Böylece herkes neyi, nasıl kullanacağını bilir; kurumlar arası yorum farkları ve keyfî uygulamalar sona erer. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
Son Söz: Dinlenme Hakkı Lütuf Değil, Temel Haktır
“Memur cumartesi pazar yıllık izinden sayılır mı?” sorusu, aslında “Biz memura adil davranıyor muyuz?” sorusudur. Mevzuatın sessizliği, uygulamanın keyfiliği ve çifte standart, dinlenme hakkını görünmez şekilde buduyor. Bu yazıyı okuyan memurlar ve yöneticiler: Kendi kurumunuzdaki pratiği paylaşın, örnekleri yazın. Adaleti büyütmenin yolu, deneyimi ve itirazı görünür kılmaktan geçiyor. Şimdi söz sizde.
::contentReference[oaicite:8]{index=8}